Μία πρόσφατη έρευνα προσπάθησε να φέρει στο φως χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τη μακροζωία, τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν στο να προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας μέσω της διατροφής!

Με τη Μεντελική τυχαιοποίηση έχουμε ασχοληθεί και στο παρελθόν.

Εν συντομία, η χρήση ανθρώπινων γενετικών δεδομένων (όπως για παράδειγμα συμβαίνει στη Μεντελική τυχαιοποίηση) επιτρέπει την αξιολόγηση πιθανών αιτιολογικών συσχετισμών αξιοποιώντας φυσικές γενετικές παραλλαγές ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε αμερόληπτα για τον κίνδυνο που μπορεί να προκείψει από την έκθεση σε κάποιον παράγοντα.

Μπορούμε λοιπόν να πούμε πως η Μεντελική τυχαιοποίηση δεν υπόκειται σε πολλές από τις προκαταλήψεις των παρατηρητικών μελετών, όπως η αντίστροφη αιτιότητα ή το τυχαίο σφάλμα μέτρησης και είναι λιγότερο επιρρεπής σε πλασματικές συσχετίσεις και αντίστροφη αιτιότητα.

Πάμε λοιπόν να δούμε ποια είναι αυτά μερικά από τα χαρακτηρισικά που επηρεάζουν τη μακροβιότητα και το τι μπορούμε να κάνουμε για να προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑ

Αρχίζοντας από τα εύκολα, ένα από τα ευρήματα ήταν πως κυκλοφορούντες μεταβολίτες όπως τα αμινοξέα είναι αμφίβολο να σχετίζονται αιτιολογικά με τη μακροβιότητα, κάτι που υποστηρίζει τη θεωρία πως οι αυξημένες συγκεντρώσεις αμινοξέων στο αίμα προέρχονται από τον ελαττωματικό καταβολισμό τους στα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2, όπως είχαμε εξηγήσει και σε προηγούμενο άρθρο.

Πηγαίνοντας κατευθείαν στο μέρος το οποίο μας δείχνει τι επεμβάσεις μπορούμε να κάνουμε στη διατροφή μας για να ζήσουμε περισσότερο.

Εδώ μπορούμε να διαπιστώσουμε το δραματικό αντίκτυπο που έχουν τα λιπίδια στη μακροζωία.

Όλα τα σωματίδια που μεταφέρουν απολιποπρωτεΐνη Β (δηλαδή LDL, VLDL και IDL), ή αλλιώς ό,τι δεν είναι σωματίδιο HDL, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην μακροβιότητα, ενώ η συνεισφορά της λεγόμενης «καλής χοληστερόλης» είναι ελάχιστη.

Τα ευρήματα που αφορούν στην απολιποπρωτεΐνη Β μάλιστα, συνάδουν με προηγούμενες έρευνες Μεντελικής τυχαιοποίησης, η οποία την εμπλέκει σε πολλές σημαντικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του εγκεφαλικού και του διαβήτη τύπου 2.

Προχωράμε στα λίγο πιο πολύπλοκα ευρήματα:

Σε αυτή την ανάλυση, η μόνη πρωτεΐνη που έδειξε σημαντική συσχέτιση σε μελέτες MR σε όλο το γονιδίωμα ήταν η απτοσφαιρίνη (Hp), η οποία δεσμεύει την ελεύθερη αιμοσφαιρίνη και διευκολύνει την απομάκρυνσή της από την κυκλοφορία του αίματος.

Η απτοσφαιρίνη μειώνει επίσης την οξείδωση της απολιποπρωτεΐνης Ε (που κωδικοποιείται από το γονίδιο μακροζωίας APOE το οποίο έχει επίσης και συσχετισμούς με τη γνωστική εξασθένιση και τη νόσο Alzheimer), με μία προηγούμενη μελέτη να βρίσκει ότι η διαγραφή εξονίων στην HP να συσχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα LDL-c.

Εδώ να σημειωθεί πως η σχέση LDL-c, APOE και της απτοσφαιρίνης μπορεί να έχει και επιπτώσεις πέραν της μακροζωίας, καθώς το γονίδιο APOE έχει επίσης και συσχετισμούς με τη γνωστική εξασθένιση και τη νόσο Alzheimer.

Λοιπόν, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε κατανοητά τα ευρήματα και πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να ζήσουμε περισσότερο:

• Πρέπει να κρατάμε τα επίπεδα της μη-HDL χοληστερίνης χαμηλά. Αποδεδειγμένα, τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά είναι αυτά που την επηρεάζουν περισσότερο, με τη διατροφική χοληστερόλη να έπεται.
• Πρέπει να κρατάμε τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης σε σχετικά χαμηλό επίπεδο, προφανώς όμως μέσα στα φυσιολογικά όρια. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μετρίαση του σιδήρου από τη διατροφή, κυρίως από ζωικές πηγές, καθώς οι φυτικές πηγές σιδήρου συνήθως δεν είναι τόσο βιοδιαθέσιμες.

–Suprastratum: The authority on health, fitness and nutrition

Πηγές/βιβλιογραφία/περισσότερο διάβασμα:

• Perrot N, Pelletier W, Bourgault J, Couture C, Li Z, Mitchell PL, Ghodsian N, Bossé Y, Thériault S, Mathieu P, Arsenault BJ. A trans-omic Mendelian randomization study of parental lifespan uncovers novel aging biology and therapeutic candidates for chronic diseases. Aging Cell. 2021 Nov;20(11):e13497. doi: 10.1111/acel.13497. Epub 2021 Oct 27. PMID: 34704651; PMCID: PMC8590095.
• Richardson TG, Wang Q, Sanderson E, Mahajan A, McCarthy MI, Frayling TM, Ala-Korpela M, Sniderman A, Smith GD, Holmes MV. Effects of apolipoprotein B on lifespan and risks of major diseases including type 2 diabetes: a mendelian randomisation analysis using outcomes in first-degree relatives. Lancet Healthy Longev. 2021 Jun;2(6):e317-e326. doi: 10.1016/S2666-7568(21)00086-6. Epub 2021 May 21. PMID: 34729547; PMCID: PMC7611924.
• Boettger LM, Salem RM, Handsaker RE, Peloso GM, Kathiresan S, Hirschhorn JN, McCarroll SA. Recurring exon deletions in the HP (haptoglobin) gene contribute to lower blood cholesterol levels. Nat Genet. 2016 Apr;48(4):359-66. doi: 10.1038/ng.3510. Epub 2016 Feb 22. PMID: 26901066; PMCID: PMC4811681.