Τι μπορείτε να περιμένετε από αυτό το άρθρο:

• Περίπου 1500 λέξεις
• Ό,τι ξέρατε για τη διατροφή σε σχέση με το αδυνάτισμα είναι κατά πάσα πιθανότητα λάθος
• Η υγιεινή διατροφή δεν είναι απόλυτη έννοια και δεν έχει σχέση με την απώλεια βάρους
• Το ότι τρώει κάποιος λίπος δεν έπεται πως θα συσσωρεύσει λίπος στο σώμα του
• Η πιο ελεύθερη διατροφή φέρνει ανώτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην απώλεια βάρους
• Η βιομηχανία διατροφής σας έχει φλομώσει στα ψέματα

Θα ξεκινήσουμε αυτή τη σειρά άρθρων με το λιγότερο τεχνικό, αλλά σίγουρα το πιο αμφιλεγόμενο από όλα. Και αυτό γιατί όχι μόνον υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις στον τομέα της διατροφής και του αδυνατίσματος, αλλά υπάρχουν και πολλά συμφέροντα πίσω από αυτόν. Τα επόμενα άρθρα θα σας βοηθήσουν ώστε σιγά-σιγά να κατανοήσετε πώς λειτουργεί το σώμα σας και τι είναι το καλύτερο για αυτό ώστε να πετύχετε τον σκοπό σας. Και ίσως να μην σας αρέσει αυτό που θα διαβάσετε σε αυτό το άρθρο λόγω της πλύσης εγκεφάλου που έχετε υποστεί, αλλά όταν έχετε τελειώσει ολόκληρη την σειρά, σίγουρα θα έχετε αλλάξει γνώμη.

Όταν μου έρχεται ένας πελάτης για απώλεια βάρους, ένα από τα πράγματα που φέρνει η κουβέντα είναι η υγιεινή διατροφή και το τι είδους θυσίες θα πρέπει να κάνει για να χάσει κιλά. Και αυτός πάντοτε είναι ένας από τους λόγους που διστάζει μέχρις ότου η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο πριν ξεκινήσει την δίαιτα. Οι θυσίες. Κρατήστε το αυτό καλά στο μυαλό σας.

Η απάντησή μου σε αυτό, πάντοτε κάνει τον μελλοντικό πελάτη να αναρωτιέται αν σοβαρολογώ. Τι εννοεί κάποιος όταν λέει υγιεινή διατροφή; Δηλαδή αν αντικαταστήσω το λευκό ψωμί με ψωμί με κινόα, θα μετατρέψω ξαφνικά το χοτ ντογκ σε ένα υγιεινό γεύμα; Εντάξει, αυτή ήταν εύκολη απάντηση υποθέτω. Όχι. Αν φάω 3000 θερμίδες από μήλα και φάω όσες θερμίδες χρειάζομαι για να αδυνατίσω από μία πίτσα, ποιο είναι το πιο υγεινό από τα δύο; Τα μήλα, τα οποία θα με κάνουν να πάρω κιλά, ή η πίτσα που θα με κάνει να χάσω; Και επιπλέον μην ξεχνάμε πως από πλευρά μακροθρεπτικών συστατικών, το μήλο είναι ουσιαστικά σκέτοι υδατάνθρακες, ενώ η πίτσα θα έχει επίσης και πολλές πρωτεΐνες και λίπη, ενώ η περιεκτικότητά της σε ασβέστιο και βιταμίνη B12 είναι μεγαλύτερη. Μην με παρεξηγείτε, δεν υποστηρίζω πως αυτή καθ’ εαυτή η πίτσα είναι πιο υγιεινή τροφή από το μήλο, είμαι επίτηδες υπερβολικός. Έτσι κι αλλιώς τα μήλα υπερέχουν σε άλλα μικροθρεπτικά συστατικά. Αλλά αυτό που εννοώ είναι πως όταν μιλάμε για υγιεινή διατροφή, πρέπει πάντα να κάνουμε την ερώτηση: Υπό ποίαν έννοια υγιεινή;

Δυστυχώς οι εταιρείες τροφίμων και αυτές των συμπληρωμάτων έχουν δώσει πολλά χρήματα ώστε να περάσει η ιδεολογία πως αν προσθέσει κάποιος αυτό που πουλάνε στη διατροφή τους, είτε θα αδυνατίσουν, είτε θα γίνουν πιο υγιείς, είτε δεν ξέρω και εγώ τι άλλο.

Μόνο έτσι δεν είναι. Αν θες να χάσεις κιλά ή έστω να τα διατηρήσεις, πρέπει να φας λιγότερο ή αντίστοιχα όσο χρειάζεται, όχι περισσότερο. Υγιεινό δεν είναι υπό καμία περίσταση το να τρως περισσότερο από τις καθημερινές σου ανάγκες, μόνο και μόνο επειδή θα λάβεις κάποιο συστατικό το οποίο προσφέρει κάτι στον οργανισμό, έστω κι αν αυτό είναι τόσο πολυδιαφημισμένο ως υγιεινό όσο ο χυμός πορτοκαλιού.

Αν ρωτήσετε τον μέσο άνθρωπο θα σας πει πως το μόνο που πρέπει να κάνεις για να χάσεις κιλά είναι να κόψεις τα ψωμιά, τη ζάχαρη και γενικά το «junk food». Αυτό μόνο αλήθεια δεν είναι. Ή για να γίνω πιο συγκεκριμένος. Αν το μόνο που μας απασχολεί είναι η διεργασία απώλειας και απόκτησης βάρους του ανθρωπίνου σώματος, τότε αυτή είναι απλούστατη. Αν κάποιος λάβει περισσότερες θερμίδες από ό,τι χρειάστηκε το σώμα του εκείνη την ημέρα θα πάρει βάρος. Αντίθετα, αν κάποιος πάρει λιγότερες θερμίδες από ό,τι χρειάστηκε το σώμα του εκείνη την ημέρα θα χάσει βάρος. Και για να το αποδείξει αυτό, ο καθηγητής Mark Haub έχασε περίπου 12.5 κιλά και 8.5% σωματικό λίπος σε δύο μήνες τρώγοντας σχεδόν αποκλειστικά «junk food» (συν λίγο γάλα, καρότα, συμπληρώματα βιταμινών και σέικ πρωτεΐνης για να σιγουρευτεί ότι ο οργανισμός του έπαιρνε τα απαραίτητα).

Κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον με αυτήν την περίπτωση είναι πως όταν τελείωσε το πείραμά του, πήρε την απόφαση να μείνει υγιής και άρχισε να τρώει «υγιεινά». Το αποτέλεσμα; Πήρε σχεδόν 8 κιλά. Άρα, όποιες ιδεολογίες για ψωμιά, ζάχαρες, «junk food» και το ότι η κατανάλωση λίπους οδηγεί σε συσσώρευση λίπους λαμβάνουν τέλος με συνοπτικές διαδικασίες.

Για να επιστρέψουμε στη συζήτηση της διαχείρησης βάρους, τελικά εξαρτάται από το ίδιο το άτομο. Δεν χρειάζεται να κάνει θυσίες σε συγκεκριμένα πράγματα αν δεν θέλει, αλλά πάντοτε θα υπάρχουν συμβιβασμοί. Για παράδειγμα, αν θέλει να συνεχίσει να τρώει ζάχαρη, μπορεί. Απλά θα πρέπει να γυμναζόμαστε λίγο σκληρότερα, αλλιώς θα πρέπει να μειώσουμε από αλλού, το οποίο θα έχει με τη σειρά του ως αποτέλεσμα τα γεύματα της ημέρας να μην είναι αρκετά πλούσια ώστε να νιώθει χορτάτος μέσα στην ημέρα. Βέβαια, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το ιδανικό θα ήταν σταδιακά να μείωνε την ζάχαρη ή να την αντικαταστούσε με κάτι άλλο, όπως στέβια.

Και για να προχωρήσω στο ζουμί της υπόθεσης, η διατροφή που ακολουθεί κάποιος όχι μόνο δεν χρειάζεται να είναι μίζερη, αλλά πολλές φορές καλό είναι να περιέχει και πράγματα που θεωρούνται «άτακτα». Φανταστείτε κάποιον που ακολουθεί με θρησκευτική ευλάβεια τον παραδοσιακό κανόνα για τα ψωμιά και έχει να φάει πίτσες, τυρόπιτες και σάντουιτς μέρες. Δεν το πάω καν σε εβδομάδες και μήνες. Και έχει να πάει σε ένα κοινωνικό γεγονός. Τι θα κάνει; Έστω ότι αντιστέκεται και πάει σε ένα πάρτι ή βγαίνει με τους φίλους του και δεν τρώει τίποτε μία φορά. Έστω δύο. Εντέλει, θα σπάσει ψυχολογικά, όχι μόνο καταναλώνοντας κάτι απλά για να δοκιμάσει, αλλά θα το κάνει αλόγιστα, καταστρέφοντας ένα μεγάλο μέρος από την πρόοδο που είχε κάνει. Πολλοί, εκεί κοντά παρατάνε και εντελώς τη δίαιτα. Δεν είναι καθόλου περίεργο λοιπόν το γεγονός που μπορεί κάποιος να δει διαφημίσεις διατροφολόγων όπως αυτή:

Η κατάσταση δεν είναι για γέλια. Είναι για κλάματα. Υπάρχουν πολλοί τεμπέληδες και απατεώνες στον τομέα, αλλά ο συγκεκριμένος δεν είναι ένας από αυτούς. Ο άνθρωπος είναι απίστευτα ειλικρινής και τον συγχαίρω γι’ αυτό. Η ψυχολογική πίεση για την κατανάλωση φαγητού είναι υπαρκτή και μπορεί να αποδειχθεί μεγάλος παράγοντας στην μακροχρόνια διατήρηση βάρους.

Γυρνώντας όμως στο θέμα μας. Κάντε αντιπαράθεση με κάποιον ο οποίος δεν έχει τέτοια έλλειψη. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στην δική του περίπτωση είναι να φάει ελάχιστα παραπάνω, αφού γνωρίζει πως έτσι κι αλλιώς σε λίγες μέρες θα ξαναφάει πίτσα. Αν συνυπολογίσουμε και το ότι ένας από τους λόγους που διστάζει κάποιος μέχρις ότου η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο πριν ξεκινήσει την δίαιτα είναι οι θυσίες που θα πρέπει να κάνει, βλέπουμε πως τα οφέλη μιας ελαστικής δίαιτας είναι σημαντικά, πριν μπούμε καν στην φυσιολογία του οργανισμού.

Υπάρχουν γνωστές διασημότητες οι οποίες δίνουν χιλιάδες ευρώ σε διαιτολόγους έτσι ώστε να παίρνουν παντού μαζί τους φορητά ψυγειάκια. Χωρίς να το γνωρίζουν, όσους τοίχους και να έχουν βάλει ψυχολογικά και όσο και αν προσπαθούν να κρατούν στο ελάχιστο τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις που περιλαμβάνουν φαγητό, έχουν κάνει απίστευτο κακό στην υγεία τους χωρίς να το γνωρίζουν.

Το ανθρώπινο σώμα είναι μία αμείλικτη μηχανή η οποία είναι φτιαγμένη για να προσαρμόζεται σε απίστευτες καταστάσεις ούτως ώστε να επιβιώσει. Όταν του δίνεις συνεχώς τις ίδιες τροφές περιορίζοντας τις θερμίδες, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις καθημερινές του ανάγκες.

Με λίγα λόγια, ακόμα και όταν πρόκειται για άτομα τα οποία θέλουν να κάνουν πολύ αυστηρές δίαιτες, πολλές φορές χρειάζεται περιοδοποίηση. Δηλαδή σχεδιασμός ενός προγράμματος με διακριτούς στόχους ανά κύκλο και αρκετά μεγάλα διαστήματα μεταξύ τους, κατά τα οποία θα έχουν ελευθερία στην κατανάλωση φαγητού, ακόμη και αν αυτό σημαίνει μία κάποια αύξηση βάρους. Όσο περίεργο, ανορθόδοξο ή αντιπαραγωγικό και αν ακούγεται αυτό, σε μελλοντικό άρθρο θα δούμε επιστημονικές έρευνες που αποδεικνύουν ακριβώς αυτό και το πόσο αποτελεσματικότερη μέθοδος είναι αυτή σε σύγκριση με τις αυστηρές δίαιτες.

Επόμενο: Βασικές Αρχές Διατροφής Μέρος ΙΙ - η βάση για μια επιτυχημένη δίαιτα  >