Πόση πρωτεΐνη πρέπει να καταναλώνουμε ημερησίως; Ποια είναι η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη πρωτεΐνης, είναι πραγματικά αρκετή και κυρίως, ποιες είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία από την υπερκατανάλωση πρωτεΐνης;

Πολλά επιχειρήματα σχετικά με τις απαιτήσεις και την επάρκεια κατανάλωσης πρωτεϊνών βασίζονται στο ότι οι συστάσεις της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης είναι ακριβείς και ότι αποτελούν στόχο στον οποίο πρέπει να αποσκοπεί ο γενικός πληθυσμός, καθώς αντιπροσωπεύουν ένα επίπεδο πέρα από το οποίο δεν μπορούν να παρατηρηθούν πρόσθετα οφέλη.

Αλλά πόσο ακριβή είναι αυτά τα επιχειρήματα και, κυρίως, ποιος πρέπει να είναι ο στόχος πρωτεΐνης τον οποίο πρέπει να επιδιώκουμε για να αποφύγουμε προβλήματα υγείας;

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΙΝΗ

Η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ) αντιπροσωπεύει την εκτιμώμενη μέση απαίτηση συν 2 τυπικές αποκλίσεις, δηλαδή προορίζεται να καλύψει τις ελάχιστες πρωτεϊνικές ανάγκες για το 97,5% του υγιούς πληθυσμού, ενώ οι πρωτεϊνικές ανάγκες βασίζονται στον καθορισμό των ασφαλών ανώτερων ορίων.

Αυτή η μετα-ανάλυση χρησιμοποίησε 58 μελέτες ισοζυγίου αζώτου σε ενήλικες με σκοπό την εκτίμηση των πρωτεϊνικών αναγκών υγιών ενηλίκων, από τις οποίες η ανάλυση για τον προσδιορισμό της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης περιορίστηκε τελικά σε 19 μελέτες.

Για τον προσδιορισμό του σημείου ισορροπίας χρησιμοποιήθηκε ένα απλό μοντέλο γραμμικής παλινδρόμησης. Η χρήση αυτής της προσέγγισης οδήγησε σε Εκτιμώμενη Μέση Απαίτηση (ΕΜΑ) και Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη 0,66γρ και 0,83γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα, αντίστοιχα, για τους ενήλικες.

Η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη στρογγυλοποιημένη σε 0,8γρ/kg σωματικού βάρους ανά ημέρα χρησιμοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ για την διαμόρφωση των Διαιτητικών Προσλήψεων Αναφοράς (DRI) για τις πρωτεΐνες το 2005 και για την αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνή Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας  σχετικά με τις συστάσεις πρόσληψης πρωτεϊνών και αμινοξέων.

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΙΝΗ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ

Όμως, η μεταβολική προσαρμογή στην πρόσληψη πρωτεΐνης περιπλέκει την ερμηνεία των δεδομένων ισορροπίας αζώτου.

Έρευνες σχετικά με τις απαιτήσεις σε λυσίνη έχουν δείξει ότι η σχέση μεταξύ της πρόσληψης λυσίνης και του ισοζυγίου αζώτου είναι καμπυλόγραμμη, καθώς η αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης των πρωτεϊνών μειώνεται όσο πλησιάζει το μηδενικό ισοζύγιο αζώτου, κάτι που σημαίνει ότι τα στατιστικά μοντέλα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους αυτή τη μη γραμμικότητα.

Μια εκ νέου ανάλυση των δημοσιευμένων δεδομένων που χρησιμοποιούσαν το ισοζύγιο αζώτου με τη χρήση της καταλληλότερης, διφασικής γραμμικής παλινδρόμησης, κατέληξε σε μια μέση απαίτηση 0,91γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα και σε μια ασφαλή για τον πληθυσμό εκτίμηση της απαίτησης 0,99γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα.

Έτσι, η χρήση της διφασικής γραμμικής παλινδρόμησης έχει ως αποτέλεσμα εκτιμήσεις για πρωτεϊνικές απαιτήσεις που είναι σχεδόν 25% υψηλότερες από ό,τι όταν εφαρμόζεται απλή γραμμική παλινδρόμηση.

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΙΝΗ ΕΧΕΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΙ ΜΕ ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ

Παρόλο που η τεχνική του ισοζυγίου αζώτου δεν είναι μέθοδος ιχνηλάτησης, θεωρείται το χρυσό πρότυπο για σχεδόν 100 χρόνια και αποτελεί τη βάση για τις τρέχουσες διατροφικές οδηγίες.

Ωστόσο, αν και η μέθοδος του ισοζυγίου αζώτου μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο, δεν είναι απαλλαγμένη από τις δυσκολίες και τους περιορισμούς της.

Η θεωρία που βασίζεται στην μέθοδο ισοζυγίου αζώτου προβλέπει ότι η ποσότητα κατανάλωσης αζώτου που απαιτείται για την εξισορρόπηση της ποσότητας αζώτου που χάνεται από το σώμα αντιπροσωπεύει την ποσότητα της διατροφικής πρόσληψης αζώτου που απαιτείται για τη διατήρηση της άλιπης μάζας σώματος.

Η ανάλυση του ισοζυγίου αζώτου χρησιμοποιεί συμβατικά την απέκκριση αζώτου στα ούρα για την εκτίμηση της απώλειας αζώτου από τον οργανισμό, αλλά το άζωτο μπορεί να χαθεί και από άλλες οδούς, συμπεριλαμβανομένων των κοπράνων, του ιδρώτα και των εκκρίσεων πληγών, πράγμα που σημαίνει ότι τα σφάλματα προς το θετικό ισοζύγιο αζώτου λόγω υπερεκτίμησης της διατροφικής πρόσληψης αζώτου και υποεκτίμησης των απωλειών αζώτου από τον οργανισμό είναι πολύ πιθανά κατά τη χρήση αυτής της μεθόδου, καθώς το τελικό αποτέλεσμα οδηγεί σε υπερβολικά θετικό ισοζύγιο και συνεπώς σε υποεκτίμηση των αναγκών.

Τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε μελέτες ισοζυγίου αζώτου σε ενήλικες να εμφανίζουν σταθερά θετικά ισοζύγια, με σημαντική φαινομενική κατακράτηση αζώτου, κάτι το οποίο είναι βιολογικά απίθανο.

Τα δεδομένα σχετικά με το ισοζύγιο των πρωτεϊνών ολόκληρου του σώματος υποδηλώνουν έντονα ότι τα στοιχεία που αποτελούν το ισοζύγιο των πρωτεϊνών (διάσπαση και σύνθεση), συμπεριλαμβανομένης της οξείδωσης των αμινοξέων, επηρεάζονται και ίσως ρυθμίζονται από την προσφορά αμινοξέων ή τη συγκέντρωση αμινοξέων, με την ινσουλίνη να διαδραματίζει σημαντικό αλλά δευτερεύοντα ρόλο.

Με άλλα λόγια, αλλαγές στη διατροφική πρόσληψη ενέργειας και υδατανθράκων μπορούν να μεταβάλουν το αν θα χρησιμοποιηθούν τα αμινοξέα για ενέργεια, πράγμα που με τη σειρά του σημαίνει ότι το ισοζύγιο αζώτου μπορεί επίσης να επηρεαστεί από αυτούς τους παράγοντες.

Στοιχεία για εναλλακτικούς ρόλους των αμινοξέων πέραν του ρόλου τους ως υπομονάδων της πρωτεϊνοσύνθεσης, όπως για παράδειγμα στη νευροδιαβίβαση, δείχνουν ότι ένα ανταγωνιστικό σενάριο για τη διαθέσιμη συγκέντρωση αμινοξέων θα μπορούσε πιθανότατα να επηρεάσει την ομοιόσταση που μετράται σε μια μελέτη ισοζυγίου αζώτου.

Οι παραπάνω περιορισμοί υποστηρίζονται περαιτέρω από μελέτες που έχουν δείξει ότι το ισοζύγιο αζώτου δεν είναι ισοδύναμο με το ισοζύγιο αμινοξέων.

Τέλος, υπάρχουν παράγοντες που καθιστούν το ισοζύγιο αζώτου δύσχρηστο. Απαιτούνται μεγάλες περίοδοι προσαρμογής για την εξισορρόπηση των επιπέδων αζώτου στο ανθρώπινο σώμα: απαιτούνται τουλάχιστον 3 ημέρες ανά επίπεδο πρόσληψης δοκιμών και 7-10 ημέρες προσαρμογής σε κάθε πρόσληψη πρωτεΐνης ή αμινοξέος.

Αυτοί οι περιορισμοί έχουν οδηγήσει σε εναλλακτικές προσεγγίσεις για την κατανόηση των πρωτεϊνικών αναγκών.

ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΙΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

Στην πιο πρόσφατη έκδοση Διαιτητικών Προσλήψεων Αναφοράς του Ινστιτούτου Ιατρικής των ΗΠΑ για τις πρωτεΐνες και στην αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνή Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας σχετικά με τις συστάσεις πρόσληψης πρωτεϊνών και αμινοξέων, αναφέρεται πως η μέθοδος του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων (IAAO) σε διάστημα 24 ωρών για την εκτίμηση των αναγκών σε αμινοξέα είναι, σε θεωρητικό υπόβαθρο, πιθανώς η πιο ικανοποιητική υπάρχουσα μέθοδος σε σχέση με τις υπόλοιπες, αντιπροσωπεύοντας την τρέχουσα τεχνολογία αιχμής και ότι είναι η επιλεγμένη μέθοδος για τις εκτιμώμενες απαιτήσεις σε αμινοξέα όπου υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα.

Η μέθοδος του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων βασίζεται στην αρχή του ότι όταν υπάρχει ανεπάρκεια σε ένα απαραίτητο αμινοξύ, όλα τα άλλα αμινοξέα (συμπεριλαμβανομένου και ενός επισημασμένου αμινοξέος-δείκτη με ιχνηθέτη) θα οξειδωθούν. Καθώς αυξάνεται η πρόσληψη του ελλειμματικού ή περιοριστικού αμινοξέος, ο ρυθμός οξείδωσης των υπόλοιπων αμινοξέων θα μειώνεται, καθώς περισσότερα αμινοξέα θα ενσωματώνονται στην πρωτεΐνη.

Παρόλο που η μέθοδος του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων δεν είναι απαλλαγμένη από τις δικές της αδυναμίες, θα ήταν τουλάχιστον ενδιαφέρον να δούμε ποια θα ήταν η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη εάν η μέθοδος αυτή εφαρμοζόταν αντί της μεθόδου ισοζυγίου αζώτου, δεδομένου ότι η πρώτη αντιμετωπίζει πολλούς από τους περιορισμούς της δεύτερης.

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΙΝΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ

Στην ίδια μελέτη που πραγματοποίησε την εκ νέου ανάλυση των δημοσιευμένων δεδομένων για το ισοζύγιο αζώτου χρησιμοποιώντας ανάλυση παλινδρόμησης δύο φάσεων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίσης τη μέθοδος του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων για τον προσδιορισμό των πρωτεϊνικών απαιτήσεων σε υγιείς ενήλικες.

Τα ευρήματα υποστήριξαν την μέση απαίτηση πρωτεΐνης στα 0,93γρ ανά kg σωματικού βάρους την ημέρα, ενώ η εκτίμηση της ασφαλούς για τον πληθυσμό απαίτησης βρέθηκε να είναι στα 1,2γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα.

Οι τιμές αυτές είναι περίπου 1,5 φορές υψηλότερες από τις αντίστοιχες τιμές που δημοσιεύονται στην έκθεση Διαιτητικών Προσλήψεων Αναφοράς του Ινστιτούτου Ιατρικής των ΗΠΑ για τις πρωτεΐνες και στην αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνή Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας σχετικά με τις συστάσεις πρόσληψης πρωτεϊνών και αμινοξέων.

Επιβεβαιώνοντας τα παραπάνω, μία πρόσφατη μελέτη διεξήχθηκε σε νεαρές Κινέζες με τη χρήση άθικτης πρωτεΐνης και σίτισης με γεύματα η οποία εφάρμοσε τη μέθοδο του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων για τον προσδιορισμό των πρωτεϊνικών αναγκών.

Τα αποτελέσματα που προέκυψαν για τη μέση και την ασφαλή για τον πληθυσμό απαίτηση πρωτεΐνης ήταν 0,91γρ και 1,09γρ ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα, τα οποία είναι συγκρίσιμα με τις εκτιμήσεις στην προαναφερθείσα μελέτη που χρησιμοποίησε τη μέθοδο του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ

Αν και η μέθοδος του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων αντιμετωπίζει πολλούς από τους περιορισμούς του ισοζυγίου αζώτου, εξακολουθεί να στοχεύει στην οξείδωση των αμινοξέων ως ανεπιθύμητο μεταβολικό αποτέλεσμα. Όχι μόνο δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η αποδοτικότητα ισοδυναμεί με βέλτιστη μεταβολική υγεία για τους ενήλικες, αλλά μάλιστα επιθυμητά μεταβολικά αποτελέσματα μπορούν να αναμένονται ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης αμινοξέων σε ποσότητες μεγαλύτερες από τις απαιτήσεις που προβλέπονται από τη μέθοδο του ισοζυγίου αζώτου ή της μεθόδου του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων.

Οι διατροφικές συστάσεις που βασίζονται αποκλειστικά στην αποδοτικότητα της χρήσης αμινοξέων για την ανάπτυξη ή στα αποτελέσματα από το ισοζύγιο αζώτου, μπορεί να παραγνωρίζουν το γεγονός ότι οι αλλαγές στις ενδοκυτταρικές συγκεντρώσεις αμινοξέων και ο οξειδωτικός καταβολισμός αποτελούν σημαντικό μέσο για τη ρύθμιση και την υποστήριξη πολλών φυσιολογικών μεταβολικών αποκρίσεων πέραν της σύνθεσης αζωτούχων ενώσεων.

Εξάλλου, έρευνες υποστηρίζουν ότι μπορεί να υπάρχει διάκριση μεταξύ της ελάχιστης απαίτησης σε πρωτεΐνες (δηλαδή της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης) και του βέλτιστου για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης υγείας, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης της σαρκοπενίας.

ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕ ΥΨΗΛΟΤΕΡΕΣ ΠΡΩΤΕΙΝΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Παρόλο που και η έκθεση των Διαιτητικών Προσλήψεων Αναφοράς του Ινστιτούτου Ιατρικής των ΗΠΑ για τις πρωτεΐνες και η αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνή Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας σχετικά με τις συστάσεις πρόσληψης πρωτεϊνών και αμινοξέων αναγνωρίζουν ειδικές εκτιμήσεις για ορισμένους πληθυσμούς, η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη θεωρείται συχνά μια οριζόντια δήλωση και οι εκτιμήσεις αυτές παραβλέπονται.

Νέες μελέτες υποστηρίζουν αυξημένες ανάγκες τόσο για συνολική πρωτεΐνη όσο και για ορισμένα αμινοξέα για ορισμένους πληθυσμούς.

Ομάδες πληθυσμού των οποίων οι ανάγκες σε πρωτεΐνες επηρεάζονται από ειδικές μεταβολικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τους ηλικιωμένους ενήλικες, τα μικρά παιδιά, τους σωματικά δραστήριους ενήλικες, τους αθλητές δύναμης και τους αθλητές αντοχής, τις εγκύους και τις θηλάζουσες γυναίκες και τα άτομα που αναρρώνουν από σοβαρή ασθένεια ή τραύμα.

ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Μελέτες έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι η πρόσληψη πρωτεΐνης σε επίπεδα υψηλότερα από την Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη δεν σχετίζονται με βλάβες στην υγεία σε υγιείς ανθρώπους.

Αλλά για λόγους επιχειρηματολογίας, ας εξετάσουμε τι προτείνει η θεωρία.

Σε μια έρευνα για την πορεία του πρωτεϊνικού αζώτου, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εκτιμήσουν ποσοτικά την προσωρινή συσσώρευση ουρίας στο νερό του σώματος κατά τη διάρκεια του μέγιστου ρυθμού απέκκρισης ουρίας και την ποσότητα που υδρολύεται στο γαστρεντερικό σύστημα. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε ένας αλγόριθμος για την εκτίμηση της ικανότητας του ήπατος να απαμινώνει αμινοξέα και να παράγει ουρία, που ονομάζεται μέγιστος ρυθμός σύνθεσης ουρίας.

Διαπίστωσαν ότι ο μέγιστος ρυθμός απέκκρισης ουρίας σε υγιή άτομα ήταν 55 mg ουρίας N ανά ώρα ανά kg^3/4, ο οποίος επιτυγχάνεται σε επίπεδο πρόσληψης 0.53γρ πρωτεΐνης N ανά ώρα ανά kg^3/4, ενώ σε υψηλότερες πρωτεϊνικές προσλήψεις δεν υπάρχει περαιτέρω αύξηση του ρυθμού απέκκρισης ουρίας, αλλά παράταση της διάρκειας του μέγιστου ρυθμού απέκκρισης ουρίας, που συχνά υπερβαίνει τις 24 ώρες .

Στη μελέτη, ο μέγιστος ρυθμός απέκκρισης ουρίας ήταν κατά μέσο όρο 65 mg ουρίας Ν ανά ώρα ανά kg^3/4 (με εύρος από 55 έως 76) σε υγιή άτομα, γεγονός που υποδηλώνει ότι το επίπεδο της διατροφικής πρωτεΐνης που μπορεί να απαμινωθεί και να μετατραπεί σε ουρία από το ήπαρ σε διάστημα 24 ωρών εξαρτάται από το σωματικό βάρος και την ατομική διακύμανση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας.

Ένα άτομο 80 κιλών, για παράδειγμα, θα μπορούσε να απαμινώσει έως και 301γρ πρωτεΐνης την ημέρα, αλλά μπορεί να περιορίζεται σε 221γρ πρωτεΐνης την ημέρα, δεδομένου του εύρους του μέγιστου ρυθμού απέκκρισης ουρίας που προσδιορίζεται από αυτά τα δεδομένα.

Ωστόσο, το ασφαλές επίπεδο πρόσληψης πρωτεΐνης θα πρέπει στην πραγματικότητα να είναι ελαφρώς υψηλότερο από αυτούς τους αριθμούς, καθώς δεν απαμινώνεται και δεν μετατρέπεται σε ουρία όλη η πρωτεΐνη.

Με άλλα λόγια, η πρωτεΐνη που χρησιμοποιείται άμεσα για δομικούς/λειτουργικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης, συντήρησης και επιδιόρθωσης των οστών και των μαλακών ιστών καθώς και της παραγωγής ορμονών, αντισωμάτων και ενζύμων (δηλαδή η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη) δεν απαιτεί απαμίνωση.

Ως εκ τούτου, προσθέτοντας τις πρωτεϊνικές μας απαιτήσεις στο επίπεδο πρωτεΐνης που μπορεί να μετατραπεί σε ουρία, προκύπτει μια θεωρητική μέγιστη ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης με βάση το σωματικό βάρος και την αποτελεσματικότητα της σύνθεσης ουρίας στους ανθρώπους.

Ένα άτομο 80 κιλών, για παράδειγμα, θα μπορούσε θεωρητικά να υποστηρίξει 325γρ πρωτεΐνης την ημέρα (εύρος 285γρ έως 365γρ) χωρίς να παρουσιάσει συμπτώματα υπεραμμωνιαιμίας και υπεραμινοξαιμίας, λαμβάνοντας υπόψη την Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη, όπως αυτή υπολογίζεται από το ισοζύγιο αζώτου (καθώς 0,8γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα αποφέρει 64γρ/ημέρα για ένα άτομο 80 κιλών).

Από την άλλη πλευρά, αυτό το ίδιο άτομο 80 κιλών, θα μπορούσε θεωρητικά να ανεχθεί 357γρ πρωτεΐνης την ημέρα (εύρος 317γρ έως 397γρ) χωρίς να εμφανίσει συμπτώματα υπεραμμωνιαιμίας και υπεραμινοξαιμίας, λαμβάνοντας υπόψη την Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη, όπως αυτή υπολογίζεται από τις μελέτες που χρησιμοποιούν τη μέθοδο του δείκτη οξείδωσης αμινοξέων (1,2γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα αποφέρει 96γρ/ημέρα για ένα άτομο 80 κιλών).

Προχωρώντας τη θεωρητική μας προσέγγιση ένα βήμα παραπέρα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι μπορεί να είναι φρόνιμο να ερμηνεύουμε αυτές τις προσεγγίσεις με προσοχή, δεδομένου ότι ο ρυθμός απορρόφησης των αμινοξέων από τις πρωτεΐνες είναι συνήθως αρκετά αργός σε σύγκριση με άλλα μακροθρεπτικά συστατικά.

Για παράδειγμα, ο απομονωμένος ορός γάλακτος, ο οποίος θεωρείται μια από τις «ταχύτερες» γνωστές πρωτεΐνες, έχει ρυθμό απορρόφησης ~8-10 ώρες ανά γραμμάριο, ενώ η πρωτεΐνη από μαγειρευμένα αυγά χρειάζεται περίπου ~2,8 ώρες ανά γραμμάριο για να απορροφηθεί. Συγκριτικά, 357γρ πρωτεΐνης θα χρειάζονταν ρυθμό απορρόφησης περίπου 15γρ/ώρα προκειμένου να απορροφηθούν σε μία ημέρα.

Περνώντας από τη θεωρία στην πράξη, ο ίδιος φορέας που εξέδωσε την Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη, το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ, ορίζει το Αποδεκτό Εύρος Κατανομής Μακροθρεπτικών συστατικών (ΑΕΚΜ) για την πρωτεΐνη από 10% έως 35% της συνολικής ενέργειας για τους ενήλικες.

Κατά συνέπεια, για ένα άτομο των 80 κιλών που χρειάζεται 2600kcal ενέργειας την ημέρα, το Αποδεκτό Εύρος Κατανομής Μακροθρεπτικών συστατικών για την πρόσληψη πρωτεϊνών κυμαίνεται από 0,8125γρ έως 2,84375γρ ανά kg σωματικού βάρους την ημέρα για ενήλικες (δηλαδή πολύ πάνω από την Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη), ή από 65γρ έως 227,5γρ την ημέρα.

Συνοψίζοντας:

• Η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη βασίζεται σε μια ξεπερασμένη μέθοδο με πολλές αδυναμίες και χρησιμοποιεί ακατάλληλη μεθοδολογία για την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων.
• Πιο πρόσφατες μέθοδοι υποδεικνύουν ότι η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη πρέπει να είναι περίπου 1,2γρ πρωτεΐνης ανά kg σωματικού βάρους ανά ημέρα.
• Η Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη προορίζεται να καλύψει τις ελάχιστες πρωτεϊνικές ανάγκες για το 97,5% του υγιούς πληθυσμού και το ελάχιστο δεν σημαίνει απαραίτητα βέλτιστο.
• Ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά, οι σωματικά δραστήριοι ενήλικες, οι αθλητές δύναμης και αντοχής, οι έγκυοι και οι θηλάζουσες γυναίκες και τα άτομα που αναρρώνουν από σοβαρή ασθένεια ή τραύμα, πιθανόν να χρειάζονται ακόμη περισσότερη πρωτεΐνη.
• Η αύξηση της πρόσληψης πρωτεϊνών ακόμη και αρκετά πάνω από τη Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη μπορεί να είναι ασφαλής, χωρίς να οδηγεί σε αρνητικές επιπτώσεις σε υγιείς ανθρώπους, θεωρητικά ή πρακτικά, και το εύρος των πρωτεϊνικών συστάσεων από τις αρμόδιες αρχές είναι αρκετά ευρύ.

–Suprastratum: The authority on health, fitness and nutrition

Πηγές/βιβλιογραφία/περισσότερο διάβασμα:

• Rand WM, Pellett PL, Young VR. Meta-analysis of nitrogen balance studies for estimating protein requirements in healthy adults. Am J Clin Nutr. 2003 Jan;77(1):109-27. doi: 10.1093/ajcn/77.1.109. PMID: 12499330.
• Trumbo P, Schlicker S, Yates AA, Poos M; Food, Nutrition Board of the Institute of Medicine The National Academies (TNA). Dietary Reference Intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein and amino acids. J Am Diet Assoc 2002;102(11): 1621–30.
• Joint FAO/WHO/UNU Expert Consultation on Protein and Amino Acid Requirements in Human Nutrition. Protein and amino acid requirements in human nutrition. World Health Organ Tech Rep Ser 2007;935:1–265.
• Millward DJ. Metabolic demands for amino acids and the human dietary requirement: Millward and Rivers (1988) revisited. J Nutr. 1998 Dec;128(12 Suppl):2563S-2576S. doi: 10.1093/jn/128.12.2563S. PMID: 9868206.
• Waterlow JC. The mysteries of nitrogen balance. Nutr Res Rev. 1999 Jun;12(1):25-54. doi: 10.1079/095442299108728857. PMID: 19087445.
• Young VR, Taylor YS, Rand WM, Scrimshaw NS. Protein requirements of man: efficiency of egg protein utilization at maintenance and submaintenance levels in young men. J Nutr. 1973 Aug;103(8):1164-74. doi: 10.1093/jn/103.8.1164. PMID: 4719728.
• Rand WM, Young VR. Statistical analysis of nitrogen balance data with reference to the lysine requirement in adults. J Nutr. 1999 Oct;129(10):1920-6. doi: 10.1093/jn/129.10.1920. PMID: 10498769.
• Humayun MA, Elango R, Ball RO, Pencharz PB. Reevaluation of the protein requirement in young men with the indicator amino acid oxidation technique. Am J Clin Nutr. 2007 Oct;86(4):995-1002. doi: 10.1093/ajcn/86.4.995. PMID: 17921376.
• Elango R, Humayun MA, Ball RO, Pencharz PB. Evidence that protein requirements have been significantly underestimated. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010 Jan;13(1):52-7. doi: 10.1097/MCO.0b013e328332f9b7. PMID: 19841581.
• Wolfe RR, Kim IY, Park S, Ferrando A. Tracing metabolic flux to assess optimal dietary protein and amino acid consumption. Exp Mol Med. 2022 Sep;54(9):1323-1331. doi: 10.1038/s12276-022-00817-w. Epub 2022 Sep 8. PMID: 36075948; PMCID: PMC9534933.
• Waterlow JC. The mysteries of nitrogen balance. Nutr Res Rev. 1999 Jun;12(1):25-54. doi: 10.1079/095442299108728857. PMID: 19087445.
• Dalangin R, Kim A, Campbell RE. The Role of Amino Acids in Neurotransmission and Fluorescent Tools for Their Detection. Int J Mol Sci. 2020 Aug 27;21(17):6197. doi: 10.3390/ijms21176197. PMID: 32867295; PMCID: PMC7503967.
• Fuller MF, Garlick PJ. Human amino acid requirements: can the controversy be resolved? Annu Rev Nutr. 1994;14:217-41. doi: 10.1146/annurev.nu.14.070194.001245. PMID: 7946519.
• Pencharz PB, Elango R, Wolfe RR. Recent developments in understanding protein needs – How much and what kind should we eat? Appl Physiol Nutr Metab. 2016 May;41(5):577-80. doi: 10.1139/apnm-2015-0549. Epub 2016 Apr 25. PMID: 27109436.
• Weiler M, Hertzler SR, Dvoretskiy S. Is It Time to Reconsider the U.S. Recommendations for Dietary Protein and Amino Acid Intake? Nutrients. 2023 Feb 6;15(4):838. doi: 10.3390/nu15040838. PMID: 36839196; PMCID: PMC9963165.
• Elango R, Ball RO, Pencharz PB. Indicator amino acid oxidation: concept and application. J Nutr. 2008 Feb;138(2):243-6. doi: 10.1093/jn/138.2.243. PMID: 18203885.
• Elango R, Ball RO, Pencharz PB. Recent advances in determining protein and amino acid requirements in humans. Br J Nutr. 2012 Aug;108 Suppl 2:S22-30. doi: 10.1017/S0007114512002504. PMID: 23107531.
• Tian Y, Liu J, Zhang Y, Piao J, Gou L, Tian Y, Li M, Ji Y, Yang X. Examination of Chinese habitual dietary protein requirements of Chinese young female adults by indicator amino acid method. Asia Pac J Clin Nutr. 2011;20(3):390-6. PMID: 21859657.
• Layman DK, Anthony TG, Rasmussen BB, Adams SH, Lynch CJ, Brinkworth GD, Davis TA. Defining meal requirements for protein to optimize metabolic roles of amino acids. Am J Clin Nutr. 2015 Jun;101(6):1330S-1338S. doi: 10.3945/ajcn.114.084053. Epub 2015 Apr 29. PMID: 25926513; PMCID: PMC5278948.
• Wolfe RR, Miller SL, Miller KB. Optimal protein intake in the elderly. Clin Nutr. 2008 Oct;27(5):675-84. doi: 10.1016/j.clnu.2008.06.008. Epub 2008 Sep 25. PMID: 18819733.
• Baum JI, Kim IY, Wolfe RR. Protein Consumption and the Elderly: What Is the Optimal Level of Intake? Nutrients. 2016 Jun 8;8(6):359. doi: 10.3390/nu8060359. PMID: 27338461; PMCID: PMC4924200.
• Phillips SM, Chevalier S, Leidy HJ. Protein “requirements” beyond the RDA: implications for optimizing health. Appl Physiol Nutr Metab. 2016 May;41(5):565-72. doi: 10.1139/apnm-2015-0550. Epub 2016 Feb 9. Erratum in: Appl Physiol Nutr Metab. 2022 May;47(5):615. PMID: 26960445.
• Phillips SM, Chevalier S, Leidy HJ. Correction: Protein “requirements” beyond the RDA: implications for optimizing health. Appl Physiol Nutr Metab. 2022 May;47(5):615. doi: 10.1139/apnm-2022-0131. Epub 2022 Mar 29. Erratum for: Appl Physiol Nutr Metab. 2016 May;41(5):565-72. PMID: 35349368.
• Bauer J, Biolo G, Cederholm T, Cesari M, Cruz-Jentoft AJ, Morley JE, Phillips S, Sieber C, Stehle P, Teta D, Visvanathan R, Volpi E, Boirie Y. Evidence-based recommendations for optimal dietary protein intake in older people: a position paper from the PROT-AGE Study Group. J Am Med Dir Assoc. 2013 Aug;14(8):542-59. doi: 10.1016/j.jamda.2013.05.021. Epub 2013 Jul 16. PMID: 23867520.
• Paddon-Jones D, Campbell WW, Jacques PF, Kritchevsky SB, Moore LL, Rodriguez NR, van Loon LJ. Protein and healthy aging. Am J Clin Nutr. 2015 Jun;101(6):1339S-1345S. doi: 10.3945/ajcn.114.084061. Epub 2015 Apr 29. PMID: 25926511.
• Volpi E, Campbell WW, Dwyer JT, Johnson MA, Jensen GL, Morley JE, Wolfe RR. Is the optimal level of protein intake for older adults greater than the recommended dietary allowance? J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2013 Jun;68(6):677-81. doi: 10.1093/gerona/gls229. Epub 2012 Nov 26. PMID: 23183903; PMCID: PMC3660117.
• Rafii M, Chapman K, Elango R, Campbell WW, Ball RO, Pencharz PB, Courtney-Martin G. Dietary Protein Requirement of Men >65 Years Old Determined by the Indicator Amino Acid Oxidation Technique Is Higher than the Current Estimated Average Requirement. J Nutr. 2015 Apr 1;146(4):681-687. doi: 10.3945/jn.115.225631. PMID: 26962173.
• Rafii M, Chapman K, Owens J, Elango R, Campbell WW, Ball RO, Pencharz PB, Courtney-Martin G. Dietary protein requirement of female adults >65 years determined by the indicator amino acid oxidation technique is higher than current recommendations. J Nutr. 2015 Jan;145(1):18-24. doi: 10.3945/jn.114.197517. Epub 2014 Oct 15. PMID: 25320185.
• Tang M, McCabe GP, Elango R, Pencharz PB, Ball RO, Campbell WW. Assessment of protein requirement in octogenarian women with use of the indicator amino acid oxidation technique. Am J Clin Nutr. 2014 Apr;99(4):891-8. doi: 10.3945/ajcn.112.042325. Epub 2014 Jan 15. PMID: 24429540; PMCID: PMC3953883.
• Elango R, Humayun MA, Ball RO, Pencharz PB. Protein requirement of healthy school-age children determined by the indicator amino acid oxidation method. Am J Clin Nutr. 2011 Dec;94(6):1545-52. doi: 10.3945/ajcn.111.012815. Epub 2011 Nov 2. PMID: 22049165.
• Jäger R, Kerksick CM, Campbell BI, Cribb PJ, Wells SD, Skwiat TM, Purpura M, Ziegenfuss TN, Ferrando AA, Arent SM, Smith-Ryan AE, Stout JR, Arciero PJ, Ormsbee MJ, Taylor LW, Wilborn CD, Kalman DS, Kreider RB, Willoughby DS, Hoffman JR, Krzykowski JL, Antonio J. International Society of Sports Nutrition Position Stand: protein and exercise. J Int Soc Sports Nutr. 2017 Jun 20;14:20. doi: 10.1186/s12970-017-0177-8. PMID: 28642676; PMCID: PMC5477153.
• Bandegan A, Courtney-Martin G, Rafii M, Pencharz PB, Lemon PW. Indicator Amino Acid-Derived Estimate of Dietary Protein Requirement for Male Bodybuilders on a Nontraining Day Is Several-Fold Greater than the Current Recommended Dietary Allowance. J Nutr. 2017 May;147(5):850-857. doi: 10.3945/jn.116.236331. Epub 2017 Feb 8. PMID: 28179492.
• Malowany JM, West DWD, Williamson E, Volterman KA, Abou Sawan S, Mazzulla M, Moore DR. Protein to Maximize Whole-Body Anabolism in Resistance-trained Females after Exercise. Med Sci Sports Exerc. 2019 Apr;51(4):798-804. doi: 10.1249/MSS.0000000000001832. PMID: 30395050.
• Bandegan A, Courtney-Martin G, Rafii M, Pencharz PB, Lemon PWR. Indicator amino acid oxidation protein requirement estimate in endurance-trained men 24 h postexercise exceeds both the EAR and current athlete guidelines. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2019 May 1;316(5):E741-E748. doi: 10.1152/ajpendo.00174.2018. Epub 2019 Feb 19. PMID: 30779631.
• Kato H, Suzuki K, Bannai M, Moore DR. Protein Requirements Are Elevated in Endurance Athletes after Exercise as Determined by the Indicator Amino Acid Oxidation Method. PLoS One. 2016 Jun 20;11(6):e0157406. doi: 10.1371/journal.pone.0157406. PMID: 27322029; PMCID: PMC4913918.(Stephens et al. 2015)
• Stephens TV, Payne M, Ball RO, Pencharz PB, Elango R. Protein requirements of healthy pregnant women during early and late gestation are higher than current recommendations. J Nutr. 2015 Jan;145(1):73-8. doi: 10.3945/jn.114.198622. Epub 2014 Sep 24. PMID: 25527661.
• Rasmussen B, Ennis M, Pencharz P, Ball R, Courtney-martin G, Elango R. Protein Requirements of Healthy Lactating Women Are Higher Than the Current Recommendations. Current Developments in Nutrition. 2020 May 29;4(Supplement_2):653–3. doi: 10.1093/cdn/nzaa049_046
• Rudman D, DiFulco TJ, Galambos JT, Smith RB 3rd, Salam AA, Warren WD. Maximal rates of excretion and synthesis of urea in normal and cirrhotic subjects. J Clin Invest. 1973 Sep;52(9):2241-9. doi: 10.1172/JCI107410. PMID: 4727456; PMCID: PMC333026.
• Bilsborough S, Mann N. A review of issues of dietary protein intake in humans. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2006 Apr;16(2):129-52. doi: 10.1123/ijsnem.16.2.129. PMID: 16779921.
• Millward DJ. Identifying recommended dietary allowances for protein and amino acids: a critique of the 2007 WHO/FAO/UNU report. Br J Nutr. 2012 Aug;108 Suppl 2:S3-21. doi: 10.1017/S0007114512002450. PMID: 23107542.
• Matsumoto M, Narumi-Hyakutake A, Kakutani Y, Tsuji M, Hatamoto Y, Higaki Y, Sasaki S. Evaluation of protein requirements using the indicator amino acid oxidation method: a scoping review. J Nutr. 2023 Aug 10:S0022-3166(23)72529-7. doi: 10.1016/j.tjnut.2023.07.015. Epub ahead of print. PMID: 37573015.